Μέσα σε πανηγυρικό κλίμα εορτάστηκε η μνήμη των Τριών Ιεραρχών στην ενορία μας. Στη Θεία Λειτουργία συμμετείχαν 4 Σχολεία της περιοχής μας, το 41 Δ.Σ, το 46 Δ.Σ, το 17ο Γυμνάσιο και το Μουσικό Σχολείο.Τον πανηγυρικό Λόγο εκφώνησε η καθηγήτρια μουσικών κ.Βενίτα Παπαγγελοπούλου, αντί του Διευθυντή του 41ου Δ.Σχολείου κ.Νικολάου Μεταξά, ο οποίος ειχε αναπνευστικό πρόβλημα λόγω εποχιακής ιώσεως.Ομιλία:
Σκιρτήσωμεν αγαλλόμενοι εν τη πανδήμω πανηγύρει των διδασκάλων ημών…. Πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν
Αγαπητέ εφημέριε του Ιερού Ναού του Αγίου Ανδρέα Εγλυκάδος Πατέρα Κωνσταντίνε, Πιστό Εκκλησίασμα του Θεού ημών, αγαπητοί μου συνάδελφοι, γονείς, μαθητές και μαθήτριες….,μέσα στην σκοτεινή πορεία αυτού του κόσμου, την γεμάτη αιματοχυσίες, μίση, πάθη, ανισότητες και άγνοια, υπάρχουν 3 αστέρια οδηγοί, 3 υπέρλαμπροι φάροι στους οποίους αντανακλάται το Φως της Τρισηλίου Θεότητος! Όσο θα υπάρχει η Ανθρωπότητα, η αγνή και ασυμβίβαστη ζωή τους και τα θεόπνευστα λόγια τους, θα θερμαίνουν τις καρδιές μας, θα μας στηρίζουν και θα μας οδηγούν με ασφάλεια, θα νοηματοδοτούν την ύπαρξή μας. Κι αυτό γιατί και οι 3 τους υπήρξαν άνθρωποι επίσης ικανοί, εργατικοί , αποφασιστικοί, χαρακτήρες αδαμάντινοι, πραγματικοί ριζοσπάστες, κοινωνικοί αναμορφωτές που τόλμησαν να τα βάλουν με τα κακώς κείμενα της εποχής τους, και με αξιωματούχους και ευπόρους όσο ψηλά κι αν αυτοί βρίσκονταν, προκειμένου να υπερασπιστούν 2 μόνο πράγματα και όχι τους εαυτούς τους και τους θρόνους τους : τη γνήσια χριστιανική πίστη και τους αδικημένους. Αυτοί οι 3 ολόφωτοι φάροι, ο Μέγας Βασίλειος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος είναι πρότυπα αρετής ανεπανάληπτα, υποδείγματα αγάπης και φιλανθρωπίας μοναδικά, ωκεανοί μόρφωσης και σοφίας, βράχοι χριστιανικής πίστεως ακλόνητοι, μαχητές της Εκκλησίας, πρότυπα παρρησίας και τόλμης ανυπέρβλητης.
Ήρθαμε λοιπόν εδώ να γίνουμε συγκοινωνοί του χρέους και συμμέτοχοι της χαράς στην εορτή τους. Κάθε κήρυγμα εξάλλου και κάθε θεία διδασκαλία οφείλει να τελείται πρωτίστως στον ναό όπου η μυστηριακή παρουσία του Θεού είναι διαρκής, μόνιμη και βεβαία. Οι οποιεσδήποτε αστοχίες των μελών της Εκκλησίας την οποία αποτελούν αμαρτωλοί, δίκαιοι, πιστοί και ολιγόπιστοι, πλούσιοι και πτωχοί, κληρικοί και λαϊκοί, όσοι είναι βαπτισμένοι στο όνομα του Ιησού, θίγουν μόνο το κέλυφος της Εκκλησίας, το παντελώς εξωτερικό περίβλημά της. Η ίδια η Εκκλησία είναι αγνή και αγία έχοντας αρχηγό το Χριστό ο οποίος την εξαγνίζει συνεχώς με το αίμα του…
Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις ίσως ανακαλύψει κανείς τις απαντήσεις στο πού βρήκαν τη δύναμη και το σθένος να προσφέρουν τόσα πολλά στην Ανθρωπότητα και να νικήσουν με τα λόγια και τις πράξεις τους ακόμη και τον πανδαμάτορα χρόνο που έχει την ιδιότητα να γκρεμίζει κάστρα και πολιτισμούς. Οι 3 Ιεράρχες ήταν συνηθισμένοι άνθρωποι όπως εμείς. Δεν είχαν λάβει άλλο βάπτισμα από το δικό μας. Δεν κοινωνούσαν με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι κοινωνούμε εμείς. Δεν διάβαζαν άλλο Ευαγγέλιο απ’ αυτό που διαβάζουμε εμείς. Ένα πράγμα ήταν αυτό που τους ξεχώρισε από την νεαρή τους ηλικία και τους έδωσε τη δύναμη να γίνουν σοφοί, ενάρετοι και άγιοι : Πήραν τη χριστιανική τους ταυτότητα στα σοβαρά. Αξιοποίησαν στο έπακρο τις δυνατότητες που δίνει στον άνθρωπο το βάπτισμά του, η μετάνοια και η θεία Ευχαριστία. Γι αυτούς η χριστιανική ιδιότητα δεν ήταν γραμμένη σε ένα απλό χαρτί αλλά ήταν η βίωση του γεγονότος όπως την αισθάνονταν στη θερμή καρδιά τους ότι ο Θεός από αγάπη για το δημιούργημά του έγινε άνθρωπος και οφείλουμε να ζούμε όπως αυτός μας έδειξε με τη φυσική, ανθρώπινη παρουσία του στη Γη. Και ο Θεός μας, ως αντίδωρο στους κόπους τους και στην αγάπη τους , δόξασε τους 3 Ιεράρχες. Λέγει η Αγία Γραφή σχετικά : «Τους δοξάσαντάς με αντιδοξάσω». Πράγματι η τιμή και η αγάπη που προσφέρουμε αφειδώς στο Θεό είναι σαν να κατευθύνονται σε έναν καθρέπτη που αυτός τις αντανακλά και τις προσφέρει πίσω σε εμάς.
Χρυσά μου παιδιά απευθυνόμενος κυρίως σε εσάς σας λέω ότι η Ιστορία μας διδάσκει ότι κανένας δεν μεταμελήθηκε, κανένας δεν απέτυχε και δεν έχασε επειδή ακολούθησε σε αυτήν εδώ την Γη την εν Χριστώ ζωή…. Η ακράδαντη πίστη στο Θεό, η καλλιέργεια των αρετών και η απαρασάλευτη ελπίδα και προσπάθεια για σωτηρία, πλουτίζουν και ομορφαίνουν τον δυσχερή επίγειο δρόμο προς την τελείωση. Και για το ποιο είναι το νόημα και ο σκοπός της ζωής του ανθρώπου, ποιο το γιατί όλων αυτών, μας το δείχνουν σαφέστατα οι Άγιοι που είναι και οι αληθινοί υπηρέτες και θεράποντες του λαού. Πράγματι ισχύει το αγιογραφικό «μη πεποίθατε επ’ άρχοντας, επί υιούς ανθρώπων εν οις ουκ έστι σωτηρία». Η αφθαρσία και η ευωδία των σωμάτων των Αγίων, χλευάζει τον θάνατο. Τα σώματά τους και η πνευματική παρουσία τους στην Εκκλησία είναι θαυματουργά και ζωηφόρα. Η αφθαρσία δε των συγγραμάτων τους, αφθαρτοποιεί και αναζωογονεί το πνεύμα. Ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος εννόησαν μαζί με όλο το πλήρωμα των Αγίων Ανδρών και Γυναικών ότι η ένωση του πιστού με τον Θεό είναι η αληθής Ζωή, ο χωρισμός του ανθρώπου απ’ το Θεό είναι ο θάνατος, και μάλιστα ο αθάνατος θάνατος.
Αγαπητά μου παιδιά, κοιτάξτε γύρω σας , ξεφυλλίστε τα βιβλία σας και αναρωτηθείτε που βρίσκονται οι παντοδύναμοι αυτοκράτορες και οι διώκτες του Χριστιανισμού; Που βρίσκονται οι λογής τύραννοι και αυτοί που πολέμησαν το Χριστό ακόμη και τον εικοστό αιώνα ; Πού είναι αυτοί που σάρκαζαν τις αιώνιες αλήθειες του Χριστιανισμού ; Ο εγωϊσμός τους, η έπαρσή τους, τα λόγια τους έχουν σβήσει και οι θεωρίες τους δεν επιβίωσαν και όπου επιβίωσαν προκάλεσαν τον όλεθρο…Ο Νίτσε και ο Βολταίρος για παράδειγμα δήλωναν την ελπίδα τους ότι στις μέρες τους (19ο αιώνα ο πρώτος, 18ο ο δεύτερος) θα δουν τον τελευταίο χριστιανό. Ο μεν Νίτσε πέθανε άρρωστος τα τελευταία δέκα έτη της ζωής του κλεισμένος σε ψυχιατρείο, για δε τον Βολταίρο πληροφορούμαστε από τη νοσοκόμα του η οποία είπε : «Κι αν ακόμη μου έδιναν όλους τους θησαυρούς της Ευρώπης δεν θα ήθελα να ξαναδώ έναν άθεο να πεθαίνει με τέτοια φοβερή αγωνία». Τα δε έργα και η φιλοσοφία του Νίτσε περί Υπεράνθρωπου και περί θανάτου του Θεού, είναι γνωστό πόσο επηρέασαν ιδεολογικοπολιτικά τον νεαρό κάποτε Χίτλερ με όλα τα γνωστά αποτελέσματα και συνέπειες όταν αυτός αποφάσισε να τα ενεργοποιήσει…Ο βασιλιάς Κάρολος ο 9ος της Γαλλίας είπε στα τέλη της ζωής του : «Είμαι χαμένος. Τώρα το βλέπω πια πολύ καθαρά». Ο Ιταλός πολιτικός και κυβερνήτης Κέσαρε Μποργκία στο τέλος της ζωής του διαπιστώνει : «Είχα φροντίσει για όλα τα πράγματα της ζωής μου, όχι όμως και για το θάνατο. Τώρα πρέπει να πεθάνω απροετοίμαστος». Ο περίφημος Γάλλος πολιτικός Μαζαρίνος έθετε αγωνιωδώς το τελευταίο του ερώτημα : «Ψυχή μου, τι θα απογίνεις ; ». Και ο διάσημος Άγγλος πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ ζυγίζοντας όλο το απόσταγμα της πολυδιάστατης κοσμικής ζωής του, το συνόψισε φεύγοντας απ’ αυτόν τον κόσμο σε τούτα τα λόγια : «Πόσο τρελός υπήρξα»!
Όσο θα υπάρχουν άνθρωποι όμως θα μιλούν με σεβασμό και θαυμασμό για τον Βασίλειο, τον Γρηγόριο και τον Ιωάννη. Εκκλησίες με το όνομά τους είναι χτισμένες στα πέρατα της οικουμένης. Τα Πανεπιστήμια τους τιμούν σε ειδικές συνεδριάσεις τους, οι Ιερείς τους μνημονεύουν και τελούν τις λειτουργίες τους. Η Προσωπικότητά τους βλέπετε είχε οικοδομηθεί πάνω στη στέρη πέτρα που είναι ο Χριστός. Έτσι, ο Μέγας Βασίλειος δεν άφησε τα νιάτα του να διαβούν αφρόντιστα αλλά σπούδασε στην Καισάρεια, στην Κωνσταντινούπολη και μετά στην Αθήνα συμπληρώνοντας πέντε χρόνια μαθητείας στις Πανεπιστημιακές Σχολές της εποχής. Σπούδασε ρητορική, μαθηματικά, αστρονομία, φιλοσοφία και ιατρική. Έγινε τόσο βαθύς γνώστης των επιστημών ώστε οι συμφοιτητές του στην Αθήνα τον ήθελαν να παραμείνει στην πόλη ως καθηγητής τους! Στην Αθήνα γνωρίστηκε και συνδέθηκε με αδελφική φιλία με τον Γρηγόριο το Θεολόγο. Γράφει ο Γρηγόριος σχετικά : «Γνωρίζαμε μονάχα δύο δρόμους. Αυτόν που μας πήγαινε στο πανεπιστήμιο, και αυτόν που μας οδηγούσε στην Εκκλησία. Και ήμασταν σαν μία ψυχή σε δύο σώματα. Και στις επιτυχίες μας κανένας δεν ζήλευε τον άλλο, αλλά δίναμε ο ένας στον άλλο το προβάδισμα και τα πρωτεία.»
Ο Βασίλειος, επιστρέφοντας στην Νεοκαισάρεια του Πόντου, ασκεί για λίγο το επάγγελμα του δικηγόρου. Η ψυχή του όμως η ανήσυχη και διψασμένη για Θεό, δεν ησυχάζει. Έτσι λοιπόν θα περάσει τη ζωή του ; Σαν ένας δικηγόρος μιας μικρής επαρχιακής πόλης με λογοτεχνάσματα σαν ένας νεαρός πολιτευόμενος των εκάστοτε καιρών σκορπώντας υποσχέσεις ; Αφού δίνει το μερίδιο της περιουσίας του στους φτωχούς, αναχωρεί για την έρημο, εκεί όπου κάθε αγωνιστής καλείται να παλέψει με το μεγαλύτερο εχθρό : τον εαυτό του. Πέντε χρόνια στην έρημο ζει τη μυστική ζωή της προσευχής συνομιλώντας με τον εαυτό του, τη φύση και το Θεό. Αργότερα , μετά την τελειοποίησή του στο μεγάλο σχολείο της ερήμου, θα ιδρύσει την Βασιλειάδα, μια ολόκληρη πολιτεία η οποία θα λειτουργεί ως ορφανοτροφείο, γηροκομείο, ακόμη και νοσοκομείο. Τις παγερές νύχτες του χειμώνα, ο πτωχός, ταπεινός Επίσκοπος Καισάρειας της Καππαδοκίας πλέον Βασίλειος, θα χτυπά τις πόρτες των πλουσίων αναζητώντας τρόπους να βρει χρήματα για τα διάφορα ιδρύματα, ενώ συγχρόνως αγρυπνεί για να γράψει τα συγγράμματά του τα γεμάτα σοφία και γνώσεις. Υπερασπίστηκε σθεναρά το ομοούσιον του Υιού μετά του Πατρός και υπερασπίστηκε τα δόγματα της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου. Είναι γνωστή η στάση του απέναντι στους αιρετικούς που στήριζαν τις απόψεις του Αρείου ότι ο Χριστός δηλαδή είναι κτίσμα και δημιούργημα του Πατρός και όχι ίσος προς τον Θεό. Δεν φοβήθηκε τις απειλές των εκάστοτε απεσταλμένων τους ούτε για δήμευση περιουσίας που δεν διέθετε εξάλλου, ούτε για εξορία αφού θεωρούσε ότι πατρίδα του ήταν όλη η Γη, ούτε για θάνατο αφού αυτός θα τον έφερνε πιο σύντομα κοντά στο Θεό. Κάτω από τους συνεχείς αγώνες του για την Ορθοδοξία και τη φτωχολογιά, έπειτα από τον συνεχή πόλεμο κατά των αιρετικών που ήθελαν να νοθεύσουν την πίστη, το ασθενικό του σώμα κάμφθηκε και αναπαύτηκε την 1η Ιανουαρίου του 379 μ.Χ. Δεν είχε κλείσει ακόμη τα πενήντα έτη του. Ολόκληρη η Καισάρεια βυθίστηκε σε πένθος ανεξαρτήτως θρησκευτικών δογμάτων—ακόμη και Ιουδαίοι ακολούθησαν την εκφορά του—αφού μία πολιτεία έχανε το σοφό τον άγιο προστάτη όλων της, χωρίς διακρίσεις. Ας μην λησμονούν οι μαθητές μας ότι ο Βασίλειος αγαπούσε ιδιαιτέρως τη μελέτη και συνιστούσε και στους άλλους να μελετούν. Συνιστούσε ιδιαιτέρως την μελέτη των Ελλήνων Συγγραφέων διαλέγοντας τα ποιοτικότερα κομμάτια τους βέβαια όπως η μέλισσα επιλέγει τη γύρη, κάτι το οποίο κάνει εμάς τους Έλληνες να νοιώθουμε ιδιαίτερη χαρά και υπερηφάνεια.
Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος είναι η δεύτερη αγία μορφή των 3 Ιεραρχών. Γεννημένος στην Ναζιανζό περί το 330 μ.Χ. Σκεφτείτε πόσο πολύ τον έχει τιμήσει η Εκκλησία μας ώστε να τον ονομάσει επίσημα «θεολόγο». Η Εκκλησία μας μονάχα σε δύο άλλα άτομα από το πλήθος των Αγίων έχει δώσει αυτόν τον τίτλο και αυτοί είναι ο Ιωάννης Ευαγγελιστής ο Θεολόγος, ο μαθητής του Ιησού, και ο Άγιος Συμεών ο επικληθείς και «νέος θεολόγος» ο οποίος έζησε τον 10ο αιώνα και έγινε γνωστός από τα περίφημα κεφάλαιά «περί Αγάπης».
Ο Γρηγόριος υπήρξε ψυχή μεγάλη με ευαισθησίες. Το λογοτεχνικό του ταλέντο είναι απαράμιλλο. Οι γλωσσολογικές του ικανότητες και η φιλολογική του κατάρτιση είναι τεράστιες. Μας άφησε χιλιάδες στίχους που τους έγραφε με μέτρο όπως έγραφαν παλαιότερα ο Όμηρος και ο Ησίοδος! Εκτός από την ποίηση, διασώθηκαν 45 λόγοι του οι οποίοι είναι μεγάλου θεολογικού βάθους. Στους λόγους αυτούς προχωρά τη Θεολογία του φίλου του Βασίλειου ένα βήμα πιο μπροστά γράφοντας και διδάσκοντας ξεκάθαρα ότι και το Τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, το Άγιο Πνεύμα δηλαδή είναι και αυτός ίσος Θεός. Επιδοκιμάζει τη μελέτη εκτός των Αγίων Γραφών, και του αρχαίου ελληνικού κάλλους όπως ο Βασίλειος : «Οίμαι δε πάσιν αν ωμολογήσθαι τον νουν εχόντων, παίδευσιν των παρ’ ημίν, αγαθόν είναι το πρώτον. Ου ταύτην μόνην την ευγενεστέραν και ημετέραν αλλά και την έξωθεν». Έδειχνε παράλληλα μεγάλη πίστη στη δύναμη της Αγωγής και προσέδωσε μέγιστη αξία στην Παιδαγωγική την οποία αποκαλούσε «Τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών, φαίνεταί μοι άνθρωπον άγειν».
Η φήμη του Γρηγορίου έφθασε ως την Κωνσταντινούπολη και όταν το 380 εχήρευσε ο Πατριαρχικός θρόνος, έγινε Πατριάρχης ο Γρηγόριος. Με τη δική του διδασκαλία γράφηκε στο Σύμβολο της Πίστεως στη Δεύτερη Οικουμενική Σύνοδο ότι το Τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, το Άγιο Πνεύμα, είναι ομότιμος και αυτός Θεός. Αλλά είχε και την ιερά τόλμη να πει πως ότι εδίδαξε το εδίδαξε με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος. Τον Γρηγόριο τον έχουν αποκαλέσει για την υψηλή ευαισθησία και συναισθηματικότητά του και «πληγωμένο αετό». Η Β΄Οικουμενική Σύνοδος του 381 μ.Χ., του επιφύλαξε τιμές μα και πικρίες. Κουρασμένος ψυχικά και απογοητευμένος από τις έριδες και τους φθόνους γύρω από τον υψηλό θρόνο που κατείχε, παραιτήθηκε από Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και όταν έφυγε από την Βασιλεύουσα ο απλός λαός του είπε : «Πού πηγαίνεις πατέρα μας ; Εσύ θα μας πάρεις μαζί σου την Αγία Τριάδα….» . Αφού εκφώνησε το συγκλονιστικό «Συντακτήριο Λόγο» του ενώπιον των Επισκόπων βοήθησε την τοπική Εκκλησία της Ναζιανζού και αποσύρθηκε οριστικά στην Αριανζό. Εκεί έζησε με άσκηση και συγγραφή τα τελευταία χρόνια του ως το 390 που η ψυχή του πέταξε απ’ αυτόν τον κόσμο.
Η τρίτη μεγάλη μορφή που εορτάζουμε σήμερα είναι ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Έχει αποκαλεστεί ο «Δημοσθένης του Χριστιανισμού», τόσο καταπληκτικές ήταν οι ομιλίες του. Όταν κήρυττε στους ναούς της Κωνσταντινούπολης, ο λαός συγκεντρωνόταν κατά χιλιάδες έξωθεν της Εκκλησίας προσπαθώντας να τον ακούσει. Ανέδειξε και αυτός εκτός από τα θεολογικά γράμματα, την σπουδαιότητα και κρισιμότητα της Παιδαγωγικής : «Της τέχνης ταύτης ουκ έστιν άλλην μείζων. Τι γαρ ίσον του ρυθμίσαι ψυχήν και διαπλάσαι διάνοιαν;»
Ο Ιωάννης είχε σπουδάσει αρχικά στα σχολεία της Αντιόχειας αλλά συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Αθήνα. Ο δάσκαλός του ο Λιβάνιος που ήταν εθνικός, εκτιμούσε ιδιαιτέρως τον Χρυσόστομο, και όταν τον ρώτησαν ποιον έκρινε άξιο να τον διαδεχθεί, είχε πει χαρακτηριστικά : «Τον Ιωάννη, εάν δεν τον είχαν συλήσει οι Χριστιανοί». Πέρασε και ο Ιωάννης από το μεγάλο Σχολείο της Ερήμου για 9 ολόκληρα χρόνια. Αργότερα χειροτονήθηκε στην Αντιόχεια όπου ανέπτυξε μεγάλη φιλανθρωπική δράση. Εκαυτηρίαζε την φιλαργυρία και την πλουτομανία όταν η πλειοψηφία των κατοίκων της Αντιόχειας λιμοκτονούσε, και παρότρυνε στην αλληλεγγύη και στην ενίσχυση των ασθενών και αναξιοπαθούντων. Το 398 χειροτονήθηκε εξαιτίας της πολύπλευρης δράσης του Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Εκεί μεταξύ των άλλων αγωνίστηκε και για την εξυγίανση των εκκλησιαστικών πραγμάτων. Ωραιότατη εικόνα και για την εκεί φιλανθρωπική του δράση, μας δίνει ο Επίσκοπος Θεοδώρητος όταν γράφει : «Ό ένας τον ικετεύει για βοήθεια. Άλλος που πεινά του ζητεί τροφή και γυμνός ένδυμα. Άλλος πενθώντας, του ζητά παρηγοριά. Άλλος τον παρακαλεί να απολυθεί από τη φυλακή. Άλλος τον σύρει να επισκεφτεί ασθενή. Ξένος ζητά καταφύγιο και άλλος τον προσκαλεί να συμβιβάσει οικογενειακές έριδες».
Οι λόγοι και τα συγγράμματα του Ιωάννα είχαν θαυμαστή απήχηση στο φρόνημα των ανθρώπων. Πλήρης σοφών εννοιών και διδαγμάτων για παράδειγμα είναι ο λόγος του Ιωάννη «Προς Ευτρόπιον». Ο Ευτρόπιος από δούλος κατόρθωσε να γίνει Ύπατος, δηλαδή σαν να λέμε Πρωθυπουργός του Βυζαντινού Κράτους επί αυτοκρατορίας Αρκαδίου. Η πολυτελή ζωή του ήταν ονομαστή. Ο άνθρωπος αυτός όμως έπεσε στη δυσμένεια του αυτοκράτορα και καταδιωκόμενος κατέφυγε στην Εκκλησία την οποία ως Ύπατος είχε ζημιώσει και τώρα ζητούσε απ’ αυτήν άσυλο. Όταν ο στρατός και ο όχλος που τον κατεδίωκαν περικύκλωσε τον ναό και θέλησε να τον συλλάβει ο Χρυσόστομος τον επροστάτευσε. Εκεί παρουσία στρατού και λαού και του καταδιωκόμενου τέως ισχυρού της ημέρας εξεφώνησε το λόγο του ο οποίος στην αρχή έχει ως εξής : «Πάντοτε, μάλιστα δε τώρα, είναι επίκαιρο να πει κανείς : Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης. Που είναι τώρα η λαμπρή σου στολή της υπατείας ; Πού οι φαιδρές λαμπάδες ; Πού οι κρότοι, οι χοροί, οι ευωχίες και τα πανηγύρια ; Πού τα στεφάνια και τα παραπετάσματα και ο θόρυβος της πόλεως και οι επευφημίες στις ιπποδρομίες και οι κολακείς των θεατών ; Όλα εκείνα χάθηκαν. Άνεμος ήταν που έπνευσε, φύλλα που ξεράθηκαν και έπεσαν. Πού είναι τώρα αυτοί που σου προσποιούνταν τον φίλο ; Πού είναι τα συμπόσια και τα δείπνα ; Πού είναι τα πλήθη των παράσιτων, και ο καθ’ όλην την ημέραν προσφερόμενος οίνος και οι ποικίλες τέχνες των μαγείρων; Νύχτα ήταν όλα εκείνα και όνειρο, και μόλις έγινε ημέρα εξαφανίστηκαν. Άνθη καλοκαιρινά ήταν που με την πνοή του φθινοπώρου εμαράνθησαν. Ιστός αράχνης που διασπάστηκε, σκιά που παρήλθε και καπνός που διαλύθηκε..». Με αυτά τα λόγια οι διώκτες του μετεστράφησαν και έτσι ο Χρυσόστομος έσωσε την ζωή του Ευτρόπιου.
Η φωνή του Χρυσόστομου υψωνόταν ενάντια και στους ανάξιους κληρικούς που όφειλαν πρώτοι αυτοί να δείξουν το καλό παράδειγμα. Η φωνή του στεντόρεια έφθανε μέχρι το παλάτι της Βασιλεύουσας όπου ασκούσε κριτική σε όσα άτοπα και αμαρτωλά συνέβαιναν εκεί. Ήταν φυσικό λοιπόν να κάνει αρκετούς εχθρούς που τον οδήγησαν σε εξορία. Ο λαός όμως που τον αγαπούσε θεωρώντας τον άγρυπνο ποιμένα τον γύριζε πίσω. Τελικά στην υπόθεση του Ιωάννη Χρυσόστομου νίκησαν προσωρινώς βέβαια οι πονηρές δυνάμεις του κόσμου τούτου. Πέθανε απ’ τους κόπους καθ’ οδόν μιας νέας εξορίας. Τα τελευταία του λόγια ήταν «Δόξα τω Θεώ, πάντων ένεκεν». Σήμερα όσοι μελετούν τα συγγράμματά του που καλύπτουν δεκάδες τόμων μένουν έκπληκτοι και βρίσκουν πολλές απαντήσεις στις οποιεσδήποτε απορίες τους αφού έχει ερμηνεύσει αναλυτικά όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης και σχεδόν όλα της Παλαιάς.
Μέσα στην απόγνωση και απελπισία που περιζώνουν την Ανθρωπότητα, στο δρόμο για το κυνήγι του χρήματος, της εφήμερης δόξας και της αχαλίνωτης δύναμης, στις ζωές που μοιάζουν να κινούνται δίχως πυξίδα και σκοπούς, στις ζωές που καταλήγουν συχνά στα ναρκωτικά, στην αυτοκτονία, στα ψυχιατρικά άσυλα ή στην αποκτήνωση, υψώνεται σήμερα μπροστά μας ο ολόφωτος φάρος της Ορθοδοξίας, ο φάρος της ελπίδας με τις τρεις ολοκάθαρες λυχνίες του : Τον Μέγα Βασίλειο, το Γρηγόριο το Θεολόγο και τον Ιωάννη το Χρυσόστομο. Οι 3 Ιεράρχες με τη ζωή και το έργο τους μας λένε πως εάν θέλουμε να γίνουμε φορείς μιας γνώσης που σώζει και λυτρώνει και δεν κενοδοξεί, ένα θέλουμε να ζήσουμε μια ζωή πλούσια σε νόημα με επιτυχίες που ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια της καθημερινότητας και προσεγγίζουν την αιωνιότητα, εάν θέλουμε τέλος τα έργα μας να μη χαθούν, η μνήμη μας να μη σβήσει , ο θάνατος να μην μας εκμηδενίσει, τότε πρέπει να λάβουμε το μοναδικό φάρμακο. Και αυτό το αντίδοτο «του μη αποθανείν αλλά έχει ζωήν αιώνιον» είναι ο Χριστός και η Εκκλησία Του». Ας ακούσουμε τα λόγια των 3 Ιεραρχών και ας μιμηθούμε κατά δύναμιν την Αγία Ζωή τους. Γένοιτο.
Λόγοι Πατέρων